અક્ષરબ્રહ્મ ગુણાતીતાનંદ સ્વામી સંપૂર્ણ જીવનચરિત્ર ભાગ-1 PAGE 8 થી 17

 સૌરાષ્ટ્રની પ્રાણવતી ભૂમિ

1. આધ્યાત્મિક બળ અને ભક્તિ:

   • જ્યાં શૂરાતનની ગાથા ગવાઈ રહી છે, ભક્તિના સાચા આદર અને સતીઓનું પ્રગટ થવું છે.
   • માનવીની મલિનતા ધોવાઈ જાય છે અને સમગ્ર પરિસ્થિતિમાં સૌહાર્દ અને ચેતના પ્રગટ થાય છે.
   • ગિરનાર અને સતીના શાપથી ખાંગો થયેલો પ્રદેશ, જ્યાં તમામ માનવીઓમાં ધરતી અને આકાશના સંબંધો પ્રગટે છે.

2. પ્રકૃતિ અને આધ્યાત્મિક સંસ્કૃતિ:

   • જ્યાં નદીઓ માનવીના દુઃખના નિસાસા સાથે સંકળાય છે, અને સાચી સંસ્કૃતિના મૂલ્યમાં માને છે.
   • જ્યાં "વસુધૈવ કુટુંબકમ" (ધરતી પર તમામ પ્રાણીઓનો આધાર) ના ભાવનાં ઉદય થાય છે.
   • જ્યાં માનવી ઊંચ-નીચના ભેદને ભૂલી જાય છે અને એકતા અને વહેચાણની ભાવના પ્રસરે છે.

3. ગુરૂ અને તીર્થભૂમિ:

   • ગિરિરાજ રેવતાચલ અને શ્રીકૃષ્ણચંદ્રના પાદપંજરીથી પવિત્ર બની ગયેલી સૌરાષ્ટ્રની ભૂમિ.
   • તીર્થભૂમિ દવારિકા અને સોમનાથનાં પવિત્ર સ્થળો, અને મહાન સાધકોએ તેને પવિત્ર બનાવ્યું.
   • ભાવિ પાવન ક્ષેત્ર, જ્યાં ભગવાન શ્રી સહજાનંદ સ્વામીની યાત્રા અને સિદ્ધિ છે.

4. શ્રી સહજાનંદ સ્વામીનું જીવન અને કાર્ય:

   • શ્રી સહજાનંદ સ્વામી, જેમણે યૌવનમાં ગૃહત્યાગ કર્યો, 7 વર્ષ સુધી તીર્થ યાત્રા કરી, અને માંગરોળ બંદર નજીક સ્થિર થયા.
   • તેમણે ભારતભરમાં ભાગવત અને એકાંતિક ધર્મની સ્થાપના કરી.
   • ભાગવતી દીક્ષાની વિધિ અને પરમહંસોને દીક્ષા આપવી, અને ગઢપુરને અક્ષરધામ બનાવવું.

5. ભાદરા ગામ અને પવિત્ર અધ્યાત્મ:

   • ભાદરા ગામમાં પ્રગટ થયેલ પરબ્રહ્મ પુરુષોત્તમ ભગવાન શ્રી સહજાનંદ સ્વામીનું સાક્ષાત અક્ષરધામ.
   • આ પવિત્ર મૃગ અને વૃક્ષોથી સમૃદ્ધ ધરતીમાંથી તેજસ્વી સાધના અને ધાર્મિક કાર્યનો પ્રસાર થયો.

આત્માનંદ સ્વામી

1. પ્રારંભિક જીવન અને દીક્ષા:

   • આત્માનંદ સ્વામીનું જન્મ નામ વિશ્વંભર ભટ્ટ હતું.
   • તેમણે તળાજા પાસે ગોપનાથ મહાદેવના ગોપાલ યોગી પાસેથી દીક્ષા લીધી અને આત્માનંદ સ્વામી નામ ધારણ કર્યું.

2. યોગી જીવન અને ગુરુ પાસેથી યોગસિદ્ધિ:

   • ગોપાલ યોગીના તિરોધાન પછી, આત્માનંદ સ્વામી સોરઠમાં ગિરિરાજ શ્રી રૈવતાચલની તળેટીમાં નિવાસ કરવા લાગ્યા.
   • સોરઠ અને હાલાર પ્રદેશમાં તેમના ઘણા શિષ્યો થયા.
   • આત્માનંદ સ્વામી ગુરુકૃપાથી યોગસિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી, અને દેહ ધારણ કરીને અથવા તત્કાળ દેહ ત્યાગ કરીને બ્રહ્મ સંગાથે એકતા સાધી, બ્રહ્માસુખનો અનુભવ કર્યો.

3. લતીપુર ગામમાં શિષ્યમંડળ:

   • લતીપુર ગામમાં વલ્લભજી જાની, સુખદેવ દવે, રામભાઈ સુથાર, ગગાભાઈ સુથાર, હરિભાઈ ખત્રી, અને નાનદાસ પટેલ જેવા શિષ્યો રહ્યા.
   • આત્માનંદ સ્વામી અવારનવાર લતીપુર પધારતા અને પોતાના શિષ્યમંડળને ઉપદેશ આપતા.

4. વલ્લભજી જાની સાથે સંવાદ:

   • એક સમયે જ્યારે વલ્લભજી જાની એકાંતમાં પ્રાર્થના કરતાં, તેમણે કહ્યું: “સ્વામી! સંતતિ જન્મીને મરી જાય છે. કૃપા કરીને કુશળ સંતતિ આપો.”
   • આ વાત સાંભળી, આત્માનંદ સ્વામીે વલ્લભજીને આદેશ આપ્યો: "તમારા વંશ દ્વારા ભગવાન મોટાં કાર્યો કરશે. તમે અને તમારી પત્ની પ્રભાસક્ષેત્રમાં જઈને એક માસ બ્રહ્મચર્ય વ્રત રાખો અને સોમનાથ મહાદેવનું પૂજન કરો."

5. પ્રભાસક્ષેત્રમાં વલ્લભજી જાની અને વ્રત:

• વલ્લભજી જાની અને તેમની પત્ની શ્રાવણ માસમાં પ્રભાસક્ષેત્રમાં આવ્યા, અને આખો માસ સોમનાથ મહાદેવનું પૂજન કરી વ્રત પૂર્ણ કર્યું.
• શ્રાવણ માસ પૂરો થયા પછી, તેમણે આત્માનંદ સ્વામીની આજ્ઞા અનુસાર લતીપુર પાછું વળ્યા.

1. પુત્રપ્રાપ્તિ:

   • સંવત ૧૮૦૬માં, આત્માનંદ સ્વામીના આશીર્વાદથી અને સોમનાથ મહાદેવની કૃપાથી વલ્લભજી જાનીને પુત્રપ્રાપ્તિ થઈ.
   • પુત્રનું નામ 'ભોળાનાથ' રાખવામાં આવ્યું, અને આ વાત ભોળાનાથના જન્મના દ્રષ્ટિએ બહુ મહત્વપૂર્ણ બની ગઈ.

2. ઉપવીત ધારણ અને આશીર્વાદ:

   • સંવત ૧૮૧૪માં, આઠ વર્ષના ભોળાનાથને ઉપવીત ધારણ કરાવવામાં આવ્યો.
   • આ પ્રસંગે, વલ્લભજી જાની એ આત્માનંદ સ્વામીને આમંત્રણ આપ્યું, જેથી તેઓ પોતાના બટુક ભોળાનાથને આશીર્વાદ આપે.
   • ઉપવીત વિધિ પૂર્ણ થયા પછી, ભોળાનાથ એ આત્માનંદ સ્વામીના દર્શન માટે આવ્યા, અને ભક્તિભાવથી તેમને દંડવત પ્રણામ કર્યો.

3. આત્માનંદ સ્વામીના આશીર્વાદ:

   • આત્માનંદ સ્વામીએ ભોળાનાથને પ્રેમપૂર્વક આશીર્વાદ આપીને કહ્યું કે તે ભોળાનાથની કૃપાથી શાંત અને વિનયી છે.
   • આત્માનંદ સ્વામીએ જણાવ્યું કે, ભોળાનાથના સંસ્કાર આ જન્મના નથી, તે પૂર્વજન્મના છે, અને તેમના વર્તમાન ગુણ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની કૃપાથી પ્રાપ્ત થયા છે.

4. વલ્લભજી જાનીનો પ્રશ્ન:

   • આ વાતો સાંભળીને, વલ્લભજી જાની આતુર બની ગયા અને આત્માનંદ સ્વામી પાસે પૂછ્યું: "ભોળાનાથ પૂર્વજન્મમાં કોણ હતા? કૃષ્ણકૃપા તેના ઉપર કેવી રીતે ઊતરી?"

5. આત્માનંદ સ્વામીનું પ્રતિસાદ:

• આ પ્રશ્ન સાંભળી, આત્માનંદ સ્વામી ચમક્યા અને તેમને લાગ્યું કે યોગી પુરુષોએ સહજ રીતે જીવન જીવવું જોઈએ, પરંતુ ભોળાનાથના પૂર્વજન્મના સંસ્કારનો ઉલ્લેખ કરવા માટે તેમણે આત્મવિશ્વાસ અને નિર્ભયતાપૂર્વક ભોળાનાથનું વૃત્તાંત શરૂ કર્યું.

1. સોમદત્ત અને ગૌરીનો ભક્તિભાવ:

   • સોમદત્ત અને ગૌરી, જે તિલંગ દેશના વજદતા ગામના એક પવિત્ર દંપતી હતા, ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના દર્શન માટે તપસ્યામાં રત હતા.
   • તેમણે બ્રહ્મચર્ય ધારે અને બાર વર્ષ સુધી વનમાં ભટક્યા, તેમ છતાં તેમના ભાવિ પુત્ર માટે પ્રાર્થના કરી હતી.
   • તેમના તીવ્ર ભક્તિ અને તપસ્યાના પરિણામે, પરબ્રહ્મ પરમાત્મા તેમને સાક્ષાત્ દર્શન આપતા જણાવ્યું કે, તેઓ પૃથ્વી પર ભગવાનના અવતારના રૂપમાં પેદા થાવાની સંકલ્પના ધરાવતા હતા.

2. વરદાન અને પુત્ર પ્રાપ્તિ:

   • ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ તેમના ભક્તિ અને તપના આધાર પર, સોમદત્ત અને ગૌરીને પુત્ર રૂપે ભગવાનને પૃથ્વી પર પ્રગટ થવાનો વચન આપતા જણાવ્યું કે, "હું તમારું સંકલ્પ પૂરો કરવાના બદલે તમારે એ સંકલ્પના વિરુદ્ધ મને પૃથ્વી પર અવતાર લેવાનો છે."
   • આ વચન અને વરદાનથી, સોમદત્ત અને ગૌરી ખૂબ જ પ્રસન્ન થઈને ઘેર પરત ફર્યા.

3. આત્માનંદ સ્વામીનું અવતાર:

   • આ કથાની વધુ વિગત એ છે કે, સોમદત્તના પુત્ર, ભોળાનાથ, એ જ આત્માનંદ સ્વામીના શિષ્ય હતા.
   • આત્માનંદ સ્વામી એ ભોળાનાથનો ભવિષ્યવાણી કરીને તેમના પૂર્વજન્મનો પરિચય આપ્યો અને જણાવ્યું કે, સોમદત્ત અને ગૌરી એ જ તેમના પૂર્વજ હતા.

4. માયાના પ્રભાવ અને અપમાન:

• જ્યારે આત્માનંદ સ્વામી આ તમામ વાતો અંગે શિષ્યોથી વાત કરી રહ્યા હતા, ત્યારે શ્રદ્ધાવાન વલ્લભજી જાની અને સુખદેવ દવે જે તે દંપતીના પુત્રને ઓળખી ગયા.
• પરંતુ, આ પાવન કથાને કેટલાક ગામલોકોએ નકારાત્મક રીતે લીધો, અને આત્માનંદ સ્વામીનું અપમાન કર્યું, તેમને ગામમાંથી બહાર કાઢી દીધું.
• આ દુઃખદ ઘટના બાદ, સ્વામીના શિષ્ય મંડળમાં રોષ અને નારાજગી ફેલાઈ ગઈ, અને આ ગામને તેઓએ "આસુરી" માન્યતા આપી દીધી.

1. શિષ્યમંડળનો વિખંડન:

   • લતીપુર છોડી, વલ્લભજી જાની અને તેમના શિષ્યોએ અલગ-અલગ સ્થળો પર જઈને આત્માનંદ સ્વામીની ભક્તિ અને શિક્ષણને આગળ વધારવાની શરૂઆત કરી.
   • સુથાર રામભાઈ, હરિભાઈ ખત્રી, ગગાભાઈ સુથાર, નાનદાસ પટેલ વગેરે શિષ્યોના જીવનમાં નવા માર્ગ પ્રગટ થયા.
   • જે શિષ્યોએ શ્રી સ્વામિનારાયણ મહાપ્રભુના આશ્રયમાં આવ્યા, તેઓએ શ્રદ્ધાવાન અને ભક્તિભાવપૂર્વક જીવન જીવવાનું શરૂ કર્યું.

2. આશીર્વાદ અને ભવિષ્યની ભવિષ્યવાણી:

   • જ્યારે વલ્લભજી જાનીના પુત્ર ભોળાનાથ અને સાકરબા વચ્ચે લગ્ન થયા, ત્યારે આત્માનંદ સ્વામીએ તેમની ભવિષ્યવાણી કરી.
   • તેમણે જણાવ્યું કે, ભોળાનાથના પુત્રો ભવિષ્યમાં ભગવાનના દર્શન પામશે, અને તેમના મોટા પુત્ર તરીકે અક્ષરબ્રહ્મ પોતે અવતાર લેશે. આ સાથે તેમણે પુત્રના જીવનમાં પ્રગટ ભગવાનની આગવી મહિમા દર્શાવવાનો સંકેત આપ્યો.

3. ગુરુનું વિદાય અને યોગ માટેનો અંતિમ સંકલ્પ:

   • આત્માનંદ સ્વામી, જેમણે બધા શિષ્યોને રામાનંદ સ્વામીના આશ્રયમાં જવાનો ઉપદેશ આપ્યો, એ પછી તેમના ભૌતિક દેહનો ત્યાગ કરવા માટે સમુદ્રકિનારે ગઇને યોગના માર્ગથી દેહ ત્યાગ કર્યો.
   • સ્વામીનો આ નિર્ણય, કે તેમણે હવે શિષ્યમંડળને રામાનંદ સ્વામીના માર્ગ પર લાવવાનો સંકલ્પ લીધો, એ બતાવે છે કે અંતે ગુરુ શિષ્ય સંબંધ અને આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શનનું મહત્વ કેવું છે.

4. ધર્મ અને ભક્તિનો પાવન માર્ગ:

• આ પ્રસંગોથી, આત્માનંદ સ્વામીએ દર્શાવ્યું કે ઉચ્ચાત્મ યોગી વ્યક્તિ માટે પોતાની દેહધારણાના અંતથી પરમાત્મા સાથે એકતામાં જ સમાજ માટે સાચો માર્ગદર્શન છે.
• તે સમયે, તેમના શિષ્યમંડળને ગુરુ અને ભક્તિની સાચી રીત બતાવવી, અને તેમની જાતિ તરીકે આ ભવિષ્યવાણી અને માર્ગદર્શન જ તેમને શ્રદ્ધા અને ભક્તિની પરમ શિખર તરફ દોરી જાય છે.

1. ભક્તિ અને એકતા:

   • ભોળાનાથ અને સાકરબા, દરેક પંથના ભક્ત હોવા છતાં, શિવ અને કૃષ્ણની તાત્વિક એકતા આદરતા હતા. તેમણે નફરત અને ભેદભાવને દૂર રાખી, બંને સ્વરૂપોના ચરિત્ર અને ભક્તિનો આનંદ માણ્યો. તેમનો દાંપત્યજીવન આદર, પ્રેમ અને ભક્તિથી ભરપૂર હતો.

2. અંતરાત્માની પ્રગતિ:

   • તેમના જીવનમાં ભક્તિ અને શ્રદ્ધા બંને મહત્વપૂર્ણ હતા, પરંતુ સાથે સાથે તેમને સંતાનની ઇચ્છા પણ હતી. આ ઈચ્છા સાથે તેઓ પ્રભાસક્ષેત્રની યાત્રા પર ગયા, જેમાં તેમના મનમાં પોતાના પુત્રના જન્મ માટેની આશા હતી.

3. આતિથ્ય અને આશીર્વાદ:

   • પ્રભાસક્ષેત્રમાં, મેખાટીબી ગામમાં એક આહીર પટેલ સાથેની મુલાકાતમાં, ભગવાન અને આત્માનંદ સ્વામીને યાદ કરવું અને આત્માનંદ સ્વામીએ આપેલા આશીર્વાદને ધ્યાનમાં રાખવું, આ ભોળાનાથ માટે જીવંત અનુભવ હતો.
   • આ વચનને સાંભળીને તેમના મનમાં એક પ્રકાશ થયો, જે તેમને આશાવાદી બનાવતા હતા. તેમને લાગ્યું કે આત્માનંદ સ્વામીએ આપેલા આશીર્વાદ પૃષ્ઠિત થશે.

4. ભક્તિ અને આશાવાદનો મર્મ:

• આ કથા એક દર્શન આપે છે કે ભક્તિ અને ગુરુની આશીર્વાદથી જીવનમાં કઠિનાઈઓ અને ઈચ્છાઓ પૂરી થઈ શકે છે. ભોળાનાથના માટે આ યાત્રા અને આશીર્વાદ એક આધ્યાત્મિક ઉદય બની.

1. અધ્યાત્મિક દિશા અને આશીર્વાદ:

   • સાકરબાને આત્માનંદ સ્વામીએ સ્વપ્નમાં દર્શન આપ્યા અને તેમને જણાવ્યું કે ચાર વર્ષ પછી ભગવાનના ધામરૂપ અક્ષર પુત્રરૂપે જનમ લેશે. આ વાતને સાંભળી સાકરબા અને ભોળાનાથના મનમાં આનંદ અને સંકલ્પનો દીપશમ પધરાયો. આ દર્શન અને આશીર્વાદ માટે તેઓ પરમ આનંદિત થયા.

2. વિશ્વાસ અને ધાર્મિક મૌલિકતા:

   • સાકરબાની સ્વપ્નદ્રષ્ટિએ તેમને પ્રભાસ જવાની જરૂરિયાત ખતમ કરી દીધી અને ભોળાનાથ સાથે ભાદરા પાછાં જવાની નિશ્ચય કર્યો. આ વ્યક્તિત્વ અને આસ્થા દર્શાવે છે કે આત્માનંદ સ્વામીના આદર્શ અને આશીર્વાદ પર અડગ વિશ્વાસ રાખતા તેમણે પોતાના જીવનની દિશામાં આગળ વધ્યું.

3. દાંપત્ય જીવન અને શાંતિ:

   • થોડા વર્ષો પછી, ભોળાનાથ અને સાકરબાનું જીવન શાંતિ અને આનંદથી ભરપૂર થઈ ગયું. તેઓ પ્રભુભજનમાં ગૂંથાયેલા હતા અને ભક્તિમાં મગ્ન હતા. આથી, તેમના જીવનમાં એક અત્યંત ઊંચી આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિ અને શાંતિ આવી, જે અન્ય લોકોને પણ આકર્ષિત કરી રહી હતી.

4. અલૌકિક આકર્ષણ:

   • ભાદરાની પ્રજામાં પણ આ દંપતી પ્રત્યે અનોખું આકર્ષણ જોવા મળ્યું. તેમનો ભક્તિભાવ અને સરળતા લોકોએ અનુભવી, અને આ દંપતીના જીવનમાં અલૌકિક પ્રભાવ જોવા લાગ્યો.